Lens máy ảnh chính là yếu tố quyết định chất lượng và khả năng thể hiện ý tưởng của nhiếp ảnh gia dù là chuyên nghiệp hay những ngời mới bắt đầu. Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại Lens với đa dạng thông số kỹ thuật và tính năng khác nhau. Trong bài viết này, Sforum sẽ cùng bạn tìm hiểu Lens máy ảnh là gì, có cấu tạo và cách hoạt động như thế nào cũng như khám phá những cách chọn Lens phù hợp cho nhu cầu sử dụng của bạn.

Lens máy ảnh là gì?

Lens máy ảnh là ống kính được gắn vào thân máy để thu lại ánh sáng và tạo ra hình ảnh. Nó được sử dụng để điều chỉnh tiêu cự, góc nhìn và khả năng thu ánh sáng của máy ảnh. Chính vì vậy, nó có tác động trực tiếp đến chất lượng và đặc điểm của bức ảnh cuối cùng.

Lens máy ảnh thường có thể được tháo rời và thay đổi, cho phép nhiếp ảnh gia tuỳ chỉnh và mở rộng khả năng sáng tạo của họ. Một số máy ảnh cung cấp cả len gắn kín và len tháo rời để phù hợp với nhu cầu của người dùng.

Các loại lens máy ảnh có thể khác nhau về tiêu cự (đơn vị được đo bằng mm), độ mở khẩu (aperture), khả năng zoom, khả năng gắn kết với máy ảnh, và các tính năng khác. Có nhiều loại len máy ảnh phổ biến như len góc rộng, len telephoto, len macro và len tiêu cự cố định.

Cơ chế hoạt động của Lens máy ảnh 

Sau khi đã tìm hiểu Lens máy ảnh là gì, vậy cơ chế hoạt động của nó như thế nào? Lens máy ảnh hoạt động dựa trên nguyên lý quang học, nơi ánh sáng đi qua len được chuyển đổi và thu lại để tạo ra hình ảnh trên màn cảm ứng hoặc bộ cảm biến hình ảnh của máy ảnh. Dưới đây là cơ chế hoạt động cơ bản: 

  • Tiêu cự: Tiêu cự của lens xác định khả năng thu gần hoặc xa. Khi ánh sáng từ một vật thể đi vào len, len tập trung ánh sáng vào một điểm gọi là điểm tiêu cự. Điểm tiêu cự này sẽ ảnh hưởng đến độ phóng đại và góc nhìn của hình ảnh cuối cùng.
  • Điều chỉnh tiêu cự: Để thay đổi tiêu cự, lens máy ảnh thường được trang bị một hệ thống cấu tạo cho phép người dùng điều chỉnh khoảng cách giữa các thành phần của len. Thông qua việc di chuyển các thành phần bên trong, tiêu cự có thể được điều chỉnh để thu gần hoặc xa hơn đối tượng chụp.
  • Mở khẩu: Mở khẩu của lens quyết định lượng ánh sáng được cho phép đi qua len. Điều này ảnh hưởng đến độ sáng của hình ảnh và độ sâu trường (khả năng lấy nét của hình ảnh). Mở khẩu có thể được điều chỉnh để thay đổi độ rộng của lỗ hẹp cho phép ánh sáng đi qua.
Cơ chế hoạt động của Lens máy ảnh

Lens máy ảnh cũng có hệ thống lấy nét để đảm bảo rằng hình ảnh được thu lại sắc nét. Hệ thống lấy nét bao gồm một hoặc nhiều thấu kính được di chuyển trong len để tập trung ánh sáng vào điểm tiêu cự. Hệ thống lấy nét có thể sử dụng các phương pháp tự động hoặc thủ công để điều chỉnh vị trí thấu kính và đạt được độ nét tối ưu.

Chức năng và cấu tạo Lens máy ảnh 

Nếu bạn đã hiểu rõ Lens máy ảnh là gì cũng như cách thức hoạt động của nó, cùng Sforum khám phá cấu tạo và chức năng chính của lens dưới đây:

Cấu tạo Chức năng
Thấu kính chính: là thành phần quan trọng nhất của lens máy ảnh. Thu ánh sáng từ vật thể và tập trung vào điểm tiêu cự.
Đảm bảo độ nét và chất lượng hình ảnh.
Hệ thống lấy nét (Focusing System) Điều chỉnh vị trí thấu kính để lấy nét chính xác.
Sử dụng cơ cấu cơ học hoặc tự động (autofocus) để xác định vị trí lấy nét.
Thấu kính phụ (Secondary Lens Elements) Cải thiện hiệu suất quang học.
Giảm hiện tượng biến dạng hình ảnh, méo biến màu sắc và mờ viền.
Cơ chế zoom (Zoom Mechanism) Cho phép điều chỉnh tiêu cự để thay đổi góc nhìn.
Sử dụng hệ thống trượt hoặc quay để điều chỉnh vị trí của thấu kính trong lens máy ảnh.
Mở khẩu (Aperture) Điều chỉnh lỗ hẹp để điều chỉnh lượng ánh sáng đi qua len.
Ảnh hưởng đến độ sáng và độ sâu trường của hình ảnh.
Hệ thống ổn định hình ảnh (Image Stabilization System) Giảm rung và mờ trong quá trình chụp ảnh.

Bảng trên cung cấp một tóm tắt về các thành phần cấu tạo lens máy ảnh và chức năng của chúng. Điều này chỉ là một cái nhìn tổng quan và không bao gồm tất cả các chi tiết cụ thể về cấu tạo và chức năng của từng loại lens. Tuy vậy, bạn có thể dựa vào chúng để có cách chọn lens máy ảnh phù hợp nhất.

Tư vấn chọn mua Lens phù hợp với từng loại máy ảnh

Trước khi lựa chọn Lens phù hợp, bạn cần tìm hiểu lens máy ảnh là gì cũng như cấu tạo và cách hoạt động của nó để hiểu rõ một số đặc tính riêng của thành phần quan trọng này. Điều quan trọng là hãy dựa vào các thông số để so sánh và quyết định. Nếu là người mới bắt đầu làm quen với nhiếp ảnh, bạn có thể sẽ gặp một vài khó khăn khi đối chiếu giữa nhu cầu với các thông số rắc rối. Đừng lo lắng, sau đây là một số hướng dẫn cách chọn mua lens máy ảnh mà bạn có thể tham khảo

Tư vấn chọn Lens cho các dòng máy ảnh Mirrorless

Tiêu chí Tầm quan trọng Ví dụ
Tiêu cự Tiêu cự quyết định góc nhìn và phạm vi của ống kính. Tùy vào nhu cầu và cách chụp ảnh, bạn có thể chọn lens máy ảnh góc rộng (wide-angle), tiêu chuẩn (standard) hoặc telephoto (zoom). Góc rộng: Sony FE 16-35mm f/2.8 GM
Tiêu chuẩn: Fujifilm XF 35mm f/1.4 R
Telephoto: Canon RF 70-200mm f/2.8L IS USM
Độ mở khẩu Độ mở khẩu ảnh hưởng đến khả năng thu ánh sáng và tạo hiệu ứng nền mờ (bokeh). Độ mở khẩu càng nhỏ (con số F lớn), khả năng chụp ảnh trong điều kiện ánh sáng yếu càng tốt. Độ mở khẩu lớn: Sony FE 85mm f/1.4 GM
Độ mở khẩu trung bình: Panasonic Lumix G 25mm f/1.7 ASPH
Độ mở khẩu nhỏ: Nikon Z 24-70mm f/4 S
Stabilization Chức năng ổn định hình ảnh (image stabilization) giúp giảm hiện tượng rung máy trong quá trình chụp, giúp bạn chụp ảnh sắc nét hơn. Sony FE 24-105mm f/4 G OSS
Olympus M.Zuiko Digital ED 12-100mm f/4 IS PRO
Canon RF 24-105mm f/4L IS USM
Ngàm ống kính Chọn lens máy ảnh phù hợp với cấu tạo hệ thống ngàm của máy ảnh mirrorless. Mỗi hãng sản xuất có hệ thống ngàm riêng, ví dụ như Sony E-mount, Fujifilm X-mount, Canon RF-mount và Nikon Z-mount. Sony E-mount: Sony FE 50mm f/1.8
Fujifilm X-mount: Fujifilm XF 18-55mm f/2.8-4 R LM OIS
Canon RF-mount: Canon RF 85mm f/1.2L USM
Nikon Z-mount: Nikon NIKKOR Z 35mm f/1.8 S
Tính năng đặc biệt Các tính năng đặc biệt của lens máy ảnh như chụp macro, chống thấm nước, zoom quang học cao (superzoom) và khả năng chụp video tốt. Tùy vào nhu cầu của bạn, bạn có thể chọn lens có tính năng đặc biệt phù hợp. Macro lens: Panasonic Lumix G Macro 30mm f/2.8 ASPH Mega OIS
Chống thấm nước: Olympus M.Zuiko Digital ED 12-40mm f/2.8 PRO
Superzoom lens: Sony FE 24-240mm f/3.5-6.3 OSS
Lens chụp video: Canon RF 24-105mm f/4L IS USM
Cách chọn mua Lens máy ảnh phù hợp với dòng máy Mirrorless

Lưu ý rằng ví dụ trên chỉ mang tính chất minh họa và không đại diện cho toàn bộ danh sách lens có sẵn trên thị trường. Sự lựa chọn cuối cùng của lens máy ảnh còn phụ thuộc vào nhu cầu cá nhân và ngân sách của bạn.

Hướng dẫn chọn Lens cho dòng máy ảnh phim

Tiêu chí  Tầm quan trọng Ví dụ
Độ phân giải cao Độ phân giải cao là yếu tố quan trọng trong việc tái tạo chi tiết và độ nét của hình ảnh trên bức phim. Lens máy ảnh có khả năng tái tạo chi tiết tốt sẽ là lựa chọn phù hợp để tận dụng tối đa khả năng phân giải của máy ảnh phim. Zeiss Planar T* 50mm f/1.4 ZF.2 cho máy ảnh Nikon F-mount
Leica Summilux-M 35mm f/1.4 ASPH cho máy ảnh Leica M-mount
Độ mờ (Softness) Một số nhiếp ảnh gia yêu thích hiệu ứng mờ hoặc vết nứt (vignette) trên hình ảnh để tạo nét cổ điển và thẩm mỹ đặc biệt. Chọn lens có khả năng tạo hiệu ứng mờ hoặc vignette sẽ giúp bạn đạt được kết quả như ý. Lens Petzval 85mm f/2.2 Art Lens cho máy ảnh Canon EF-mount
Lens Holga 60mm f/8 cho máy ảnh Nikon F-mount
Chụp phong cảnh Lens góc rộng thường được sử dụng để chụp phong cảnh rộng, tạo cảm giác mở rộng không gian và chi tiết. Chọn lens máy ảnh góc rộng sẽ giúp bạn thu nhỏ khoảng cách và tái tạo được góc nhìn rộng trên bức phim. Canon EF 16-35mm f/4L IS USM cho máy ảnh Canon EF-mount
Nikon AF-S NIKKOR 14-24mm f/2.8G ED cho máy ảnh Nikon F-mount
Chụp chân dung Lens tiêu chuẩn hoặc telephoto thường được sử dụng để chụp chân dung, giúp tạo ra hình ảnh tự nhiên và chi tiết. Chọn lens với tiêu cự từ 50mm đến 85mm sẽ giúp bạn tái tạo được tỉ lệ và góc nhìn phù hợp cho chân dung trên bức phim. Zeiss Planar T* 50mm f/1.4 ZE cho máy ảnh Canon EF-mount
Fujifilm XF 56mm f/1.2 R cho máy ảnh Fujifilm X-mount
Chụp macro Lens macro cho phép bạn chụp các chủ đề với tỉ lệ phóng đại cao, như hoa, côn trùng và chi tiết nhỏ. Chọn lens máy ảnh macro sẽ giúp bạn khám phá thế giới nhỏ bé và tạo ra những hình ảnh gần gũi, độc đáo. Nikon AF-S Micro-NIKKOR 105mm f/2.8G IF-ED cho máy ảnh Nikon F-mount
Sony FE 90mm f/2.8 Macro G OSS cho máy ảnh Sony E-mount
Lens vintage Lens vintage mang lại sự độc đáo và cảm giác cổ điển cho hình ảnh. Chọn lens vintage sẽ mang lại cái nhìn độc đáo và tạo nên những bức ảnh đặc biệt. Helios 44-2 58mm f/2 cho máy ảnh M42-mount
Canon FD 50mm f/1.4 cho máy ảnh Canon FD-mount

Vậy là Sforum đã cùng bạn khám phá lens máy ảnh là gì cùng cấu tạo, cách thức hoạt động, chức năng của nó và hướng dẫn một số cách chọn lens phù hợp cho dòng máy ảnh phim và Mirrorless. Hy vọng bạn có thể tìm ra chọn được bộ lens phù hợp nhất với nhu cầu của mình và có những bức ảnh thật nghệ thuật cho riêng mình.

  • Xem thêm bài viết chuyên mục: Máy ảnh